Prijzen stijgen, wachttijden nemen toe

Eerste grote slachtoffer is een woningbouwproject in Almere. De gemeente besloot daar deze maand de stekker uit te trekken omdat de woningen niet gebouwd kunnen worden voor de prijs die de gemeente vooraf had berekend. Meest gehoord gespreksonderwerp tijdens de eerste voorzichtige verjaardagsfeestjes: hoe moeilijk het is om een afbouwbedrijf te vinden die nog dit jaar een klus kan uitvoeren. Direct gevolgd door de enorm gestegen prijzen van kozijnen, wanden en plafonds, natuursteen en hout. “Isolatiematerialen zijn wel 35 procent duurder geworden”, laat de directeur van een vloerenbedrijf weten die liever niet met zijn naam in dit magazine genoemd wordt. “Niemand kan me uitleggen waar die enorme prijsstijging voor nodig is. Mijn leverancier beweert dat hij ook meer moet betalen. Nou, er zal toch iemand zijn die heel hard lacht.” Niet alleen isolatiematerialen zijn veel duurder geworden. 

Ook de prijzen van hout, aluminium, staal, gips, nartuursteen, composiet, plaatmateriaal, EPS, verhardingsmiddelen en kunststof zijn in de afgelopen maanden door het dak gegaan. “En dat kun je maar zelden aan je opdrachtgever doorberekenen”, zegt dezelfde directeur. “Klussen die je al een half jaar of langer geleden hebt aangenomen voor een bepaalde prijs, daarmee ga je nu het schip in. Natuurlijk indexeer je prijzen voor opdrachten in de toekomst, maar nooit met meer dan 2 procent, laat staan 35 procent.” 

Daar waar vloerenbedrijven vooral last hebben van de gestegen prijzen van verharders en isolatiematerialen, zien plafond- en wandmontagebedrijven de prijzen van hout en metaal fors oplopen. Stukadoors merken het vooral aan de prijzen van hoekprofielen, hoekbeschermers en stucstops, maar ook gips is tegenwoordig flink aan de prijs. 

Levertijden

Toch vallen de prijsstijgingen bij Knauf nog mee, zegt Knauf-directeur Rob van Groningen. Maar dat geldt niet altijd voor de levertijden. Net als een jaar geleden moeten klanten voor een aantal producten langer wachten en zijn levertijden moeilijk te communiceren. “Vorig jaar waren onze producten echt het wc-papier van de bouw. Er werd enorm gehamsterd. We hadden toen echt last van een piek in de vraag. Nu is het anders: we hebben vooral moeite om onze grondstoffen tijdig binnen te hebben. Waar we normaal voor voorraad produceren, is nu alles al door klanten gereserveerd. Dat maakt het heel lastig om levertijden te communiceren, want als er bij ons één grondstoflevering te laat binnen is, schuift de hele productie weer op. Erg vervelend inderdaad. Voor ons, maar vooral voor onze klanten die grote moeite hebben met plannen.” Knauf-producten die niet aan een prijsstijging ontkomen zijn volgens Van Groningen de gipskartonplaten en de producten met siliconen en EPS. “Gipskarton vanwege de enorm gestegen papierprijzen die weer worden veroorzaakt omdat de papierindustrie de capaciteit bewust laag houdt omdat ze naar eigen zeggen jarenlang te weinig voor hun product kregen. Siliconen en EPS zijn bijproducten van raffinage en daar wordt domweg te weinig geproduceerd momenteel.” Van Groningen denkt niet dat de oververhitting zoals die zich nu manifesteert heel lang aanhoudt. “Het is zo extreem nu, dat moet ook een keer bestraft worden. Als marges gaan verdampen gaan projecten in de koelkast en zal er een correctie plaatsvinden.” Zelf de productie opschroeven doet Knauf vooralsnog niet. “We draaien op volle toeren en kunnen de vraag net bijbenen. Uitbreiding van productiecapaciteit is een vraagstuk voor de lange termijn, niet voor pieken zoals we die nu ervaren.”

Goede tijden

De enorme drukte maakt het werk er ook niet makkelijker op. Vooral stukadoors geven aan dat klanten gemiddeld 4 maanden of nog langer geduld moeten hebben voordat ze aan een werk kunnen beginnen. Bij vloerenbedrijven en plafond- en wandmonteurs is dat één à twee maanden. Over de hele breedte wordt aangegeven dat de orderportefeuilles beter gevuld zijn dan voorgaande jaren. Oorzaak is aan de ene kant de vastzittende woningmarkt, waardoor meer mensen besluiten dan maar te gaan verbouwen. Anderzijds speelt ook het corona-effect een rol: mensen zitten veel thuis en zien opeens iets wat ze niet meer aanstaat en nu aangepakt moet worden. En door het thuiswerken hebben veel mensen ook dringend behoefte aan fatsoenlijke werkplekken. Zolders, garages en schuurtjes gaan massaal op de schop; dakkapellen en lichtkoepels zijn momenteel niet aan te slepen. Door die grote vraag lopen niet alleen de prijzen op, ook de levertijden van bouwmaterialen worden steeds langer. Nu bestellen is pas over twee of drie maanden in huis.

En dan zijn er nog de tekorten aan vakkundig personeel. Er zijn NOA-leden - vooral vloerenbedrijven en stukadoors - die meerdere vacatures hebben die al een jaar of langer open staan. “We zoeken al een paar jaar”, verzuchten ze bij afbouwbedrijf SensueS. En Stukadoors & Afbouwbedrijf Pickkers uit Wormer laat weten al “te lang” op zoek te zijn naar nieuwe medewerkers. Alles bij elkaar opgeteld zorgt het ervoor dat de voorspelbaarheid weg is, terwijl dat nu juist iets is waar de sector bij gebaat is. Calculeren wordt er niet gemakkelijker op als je niet meer kunt inschatten wat iets kost en wanneer het werk kan worden uitgevoerd. Het werk mag dan tegen de plinten klotsen, voor de langere termijn kan de onzekerheid de branche de das omdoen. Het leidt immers tot dalende marges. Hopen dus op iets minder ‘goede’ tijden.