MKB-Nederland voorzitter Jacco Vonhof

Vonhof is nu bijna twee jaar voorzitter van MKB-Nederland, met 125 verschillende aangesloten branches en circa 200.000 ondernemers - “van ballonvaarders tot begrafenisondernemers” -, dé spreekbuis van ondernemend Nederland. En de afbouw is bepaald geen onbekende sector voor de 50-jarige ondernemer die zijn Zwolse glazenwassersbedrijfje in de afgelopen decennia zag uitgroeien tot een allround schoonmaakbedrijf. “De mooimakers noem ik ze. De mensen die smaak en kleur en vorm en inhoud aan een pand geven. Afbouwers komen natuurlijk vaak als laatste in de hiërarchie van de bouw aan bod. En als die aan de beurt geweest waren, kwam ik. Dan moest de boel nog even schoon. In die hoedanigheid heb ik dus altijd veel met afbouwbedrijven van doen gehad. Om huizen of kantoren opleverschoon te maken, maar ook tussendoor als er net wanden of plafonds gezet waren. De eerste jaren van mijn bedrijf zat ik heel dicht tegen nieuwbouw aan, pas later zijn we ook voor de huurders van die panden gaan werken.” Maar ook zonder die ervaring weet de afbouw zich volgens Vonhof goed in de kijker te spelen. “Sharon Gesthuizen is hier als spreekbuis van NOA en AFNL veel in de Malietoren aanwezig en ik ken jullie voorzitter al langer, mede vanuit zijn voorzitterschap van de NVM, dus NOA is bepaald geen onbekende voor me.”

Gekkenhuis

Hoewel Vonhof in de eerste anderhalf jaar van zijn voorzitterschap heus niet stil zat, waren de laatste 4 maanden als een achtbaan. De coronacrisis maakte dat hij naar eigen zeggen “bijna vaker op radio en televisie aanschoof dan Peter R. de Vries.” Het maakte hem bijna een bekende Nederlander. Hoe heeft hij die hectiek ervaren? “Een gekkenhuis. Want waar je normaal gesproken toch probeert om achter de schermen je lobby te doen - een succesvolle lobby komt eigenlijk nooit in de publiciteit - sta je nu vol in de schijnwerpers. En niet alleen dat. Deze crisis raakte ook mijn eigen bedrijf vol in de flank. Ik had op een gegeven moment 400 medewerkers thuiszitten. Ook daar heb ik me afgevraagd hoe we verder moesten. En dan zijn er ook nog de alledaagse zorgen over familie en naasten en hun gezondheid; mijn vader is bijvoorbeeld dik in de 70. “Bovendien, en dat was echt nieuw voor me, kreeg ik nu te maken met rechtstreekse berichten van ondernemers op zo’n beetje ieder platform waar ik me ooit heb aangemeld, of dat nu Facebook, LinkedIn, Twitter, of Instagram was. Mijn mail en whatsapp liepen dagelijks ramvol met berichten van mensen die probeerden informatie te krijgen of mij duidelijk maakten dat ze met de rug tegen de muur stonden. Daar zaten schrijnende verhalen bij: geen omzet, een dreigend faillissement. En alhoewel die mensen echt niet op een oplossing of een pasklaar antwoord van mij zaten te wachten, zat ik toch vaak ‘s avonds op de bank met mijn kop vol vragen: ‘hoe gaan we dit allemaal oplossen?’ Je wordt er volledig door in beslag genomen.”

Trots

Vonhof wil absoluut niet over een ‘positieve kant’ van deze crisis spreken, want die is er niet. Maar corona heeft het belang van een goed functionerende belangenbehartiger voor het bedrijfsleven in zijn ogen wel aangetoond. “Zonder onszelf op de borst te kloppen, kun je heel goed zien dat we meteen vanaf het begin bij het kabinet aan tafel zaten en dat er naar ons geluisterd werd. We hebben maximaal invloed gehad, zowel bij het inrichten van de regelingen als bij het latere bijsturen. En dan zie je ook het belang van een koepel als MKB-Nederland. Voor alle afzonderlijke brancheorganisaties, met al hun eigenheid en eigen belangen was dit niet te belopen. Niet op de verschillende ministeries, maar ook niet omdat er simpelweg geen tijd en ruimte voor was. Men wilde maar met een kleine kerngroep in gesprek omdat het anders niet te organiseren was. Dan is het dus ongelofelijk fijn dat je 125 brancheorganisaties in je achterban hebt die allemaal de kennis, expertise en input leveren die wij konden bundelen om zo een hele sterke gesprekspartner van de overheid te zijn. In de afgelopen twee jaar heb ik echt wel geleerd hoe invloed werkt, maar hoe dat nu ging is echt behoorlijk indrukwekkend en maakt me heel trots dat ik voorzitter van deze club mag zijn. De crisis heeft me echt het inzicht gegeven dat het samenwerken zoals we dat in Nederland doen iets is om ongelofelijk trots op te zijn.”

Investeren

Nu de eerste golf achter de rug lijkt en ook het tweede pakket aan steunmaatregelen al weer halverwege de rit is, wordt het volgens Vonhof tijd om de blik vooruit te richten. “We moeten nu nadenken over wat ons antwoord op deze crisis is. We hebben als Nederland straks 100 miljard extra uitgegeven en in de staatschuld zitten. Hoe lossen we dat op? Dat kan niet met lastenverzwaringen voor burgers en bedrijven, dat zou de doodsteek zijn. De oplossing die we hebben gekozen, is ‘investerend de crisis uit’. Dat investeringspakket zijn we nu aan het uitdokteren. Veel zal in de richting van verduurzaming gaan. Maar we mogen de bedrijven die niet kunnen verduurzamen of niet in die business zitten ook niet laten stikken. En de overheid zal zo veel mogelijk werk dat toch al op de plank lag naar voren moeten halen. Ook, en vooral de woningbouw als het aan mij ligt.” En dat betekent volgens de MKB-voorman dan meteen dat er iets moet gebeuren aan wat in oktober vorig jaar nog gold als een crisis van formaat: de stikstofcrisis. “Je zult het vergunnen moeten versnellen, de processen anders moeten inrichten en het allerbelangrijkste: de stikstofklem eraf moeten halen. Het rapport Remkes biedt een aantal goede aanknopingspunten en daar drukken we ook hard op. Maar ook hier kun je veel obstakels uit de weg ruimen door meer te investeren: in duurzamere landbouw bijvoorbeeld, maar ook in energieneutraal en circulair bouwen. Zodat de winst op lange termijn veel groter is dan dat kleine beetje stikstof om te kunnen bouwen. En natuurlijk ook in groen. Het oplossen van het stikstofprobleem doe je niet door heel veel dingen te laten, maar juist door extra te investeren. Alles moet een investeringsvraagstuk zijn. Als we investerend de crisis uit willen en tegelijk een inhaalslag willen maken om de tekorten op de woningmarkt aan te pakken, moeten we de komende jaren geen 75 duizend woningen per jaar bouwen, maar 90 duizend. En dat kan, want onderliggend hebben we nog steeds een kerngezonde economie.”   

Geen kans

Vonhof weigert de coronacrisis echter “een kans” te noemen. “Ik krijg de rillingen van mensen die roepen ‘we moeten minder gaan vliegen dus laat KLM maar naar de klote gaan’ of ‘we moeten de auto uit, dus iedereen gaat maar thuis werken’. En die bouwvakker dan? Of: ‘we hadden toch al te veel horeca, dus laat maar gaan’. En de winkelstraten dan? Nee, zo wil ik niet denken.” Vonhof hoopt hooguit dat de kansen die er al lagen en de wensen die we al voor corona hadden nu in een stroomversnelling kunnen komen. Dat we nu versneld de goede afslag kunnen nemen. “Een goed voorbeeld is digitalisering. Dat gaat nu veel sneller. En ook de arbeidsmarkt kunnen we nu misschien sneller fundamenteel anders inrichten. Maar dan wel met de adviezen die we toch al hadden. Ik krijg jeuk van mensen die de ellende nu aangrijpen om hun eigen agenda door te drukken. Daar kan ik echt niet tegen.”