06 december 2023

Branchemonitor Afbouw - ledenonderzoeek

Buildsight heeft namens NOA een onderzoek onder alle leden gehouden. Net als het jaar ervoor vroegen ze naar omzet en bedrijfsresultaten én naar de verwachtingen van volgend jaar. We hebben in beeld gekregen hoe een deel van ons ledenbestand er voor staat en welke uitdagingen voor 2024 worden voorzien.

Van alle leden deed 20% mee aan het onderzoek. Natuurlijk hopen we altijd op méér, maar met dit aantal kon onderzoeksbureau Buildsight gelukkig een goed beeld schetsen. De gemiddelde leeftijd van de respondenten was 51 jaar en het overgrote deel is DGA. Vooral ondernemers uit de hoofdsector Stukadoren & Afbouw hadden de tijd genomen om de vragen te beantwoorden. Ruim de helft van alle respondenten heeft een BV, een derde een Eenmanszaak en een kleine groep een VOF. Een derde werkt als zelfstandige, 30% van de respondenten heeft 1 t/m 4 medewerkers in dienst en 36% heeft 5 of meer medewerkers. Naast het vaste personeel huurt 79% van de bedrijven daarnaast nog personeel in; hierbij gaat het bij de meeste bedrijven om minder dan 5 medewerkers.

Omzet en marktsegmenten

De omzetklasse is per bedrijf erg verschillend. Grofweg kan de groep in drie subgroepen worden onderverdeeld: een groep met minder dan € 250.000,- omzet (33%), een groep tussen € 250.000,- en een miljoen euro omzet (25%) en een groep boven een miljoen euro omzet (42%). De NOA-leden, die aan het onderzoek meewerkten, hebben veel zakelijke klanten. 61% is B2B; 39% van het werk wordt bij particulieren verricht. Het overgrote deel van de omzet komt voort uit werkzaamheden aan woningen. Daarbij bestaat 51% uit grondgebonden woningen en 18% uit appartementen. Daarnaast worden er ook werkzaamheden verricht aan commerciële gebouwen (16%) en 7% in en aan (semi)publieke gebouwen. 4% is grafwerk, welke door de natuursteenbedrijven wordt vervaardigd en/of geplaatst.

Bedrijfsresultaten

Op de vraag hoe het jaar 2023 tot dusver verloopt, gaven veel ondernemers aan dat er een afname is in het aantal aanvragen en offertes. Ten opzichte van 2022 zegt 43% minder aanvragen te krijgen en 37% geeft aan een lagere orderportefeuille te hebben. 30% geeft een afname van de omzet op en volgens 36% ligt ook de brutowinst lager dan vorig jaar. Er zijn hierbij verschillen zichtbaar tussen de diverse sectoren: Stukadoorsbedrijven geven significant vaker aan dit jaar evenveel opdrachten te hebben. Plafond- en wandmontagebedrijven geven relatief vaak aan lagere inkoopprijzen te hebben en natuursteenbedrijven geven juist vaker dan gemiddeld aan een hogere verkoopprijs te hanteren. Allround afbouwers rapporteren vaker dan gemiddeld dat ze hogere lonen hebben in vergelijking met 2022.

Verwachtingen 2024

Volgend jaar vreest 73% van de ondernemers geconfronteerd te worden met hogere lonen en 61% verwacht dat ook de inkoopprijzen verder stijgen. Een grote groep ziet daarbij het aantal aanvragen en opdrachten slinken. Bijna de helft verwacht een lagere omzet en ook lagere bruto winst te behalen. In de rapportage van Buildsight zijn de verwachtingen van leden met overzichtelijke diagrammen vergeleken met de meting van vorig jaar. Door het vergelijk zien we dat een grotere groep de verwachtingen naar beneden bijstelt.

Uitdagingen 2024

Net als vorig jaar zijn alle leden ook weer gevraagd naar de drie grootste uitdagingen voor het bedrijf. Vorig jaar waren de prijsstijgingen van materialen, energie en brandstof en de levertijden echte uitschieters. Nu zien NOA-ondernemers loonstijgingen, nieuwe wetgeving, het milieu en duurzaamheid juist als grootste uitdagingen. Er zijn wel verschillen tussen sectoren en bedrijfsgrootte zichtbaar. Waar vorig jaar de plafond- en wandmontagebedrijven vooral de stijgingen van materiaalprijzen vreesden, zijn het nu de stukadoorsbedrijven. Plafond- en wandmontagebedrijven geven nu het verkrijgen van geschoold en ervaren personeel als grootste probleem. Natuursteenbedrijven noemen het vaakst van allemaal het aspect van milieu en duurzaamheid. Het is niet zo vreemd dat vooral de bedrijven met 5 of meer personeelsleden de uitdagingen op de arbeidsmarkt als grootste uitdaging aanvinken. Zij maken zich de meeste zorgen over de stijgende lonen en het vinden en behouden van voldoende vakkundig personeel.

Invoering Wkb

Op verzoek van NOA heeft Buildsight ook gevraagd welke gevolgen de Wkb (Wet kwaliteitsborging voor het bouwen) heeft voor de bedrijven: 27% heeft dit nog niet in beeld, 24% verwacht dat deze wetgeving volgend jaar (nog) geen gevolgen heeft, 24% voorziet beperkte gevolgen, 10% denkt dat de Wkb redelijk wat gevolgen heeft en 4% geeft op dat dit grote gevolgen heeft. Veel ondernemers geven aan dat ze hun kwaliteit ook zonder Wkb al goed controleerden, maar dat verwacht wordt dat de risico’s en administratieve lasten weer verder zullen toenemen. Ook wordt gemeend dat er wéér een papieren tijger wordt toegevoegd en dat het bouwen van woningen hierdoor nóg duurder wordt; voor starters wordt een huis echt onbetaalbaar.