Hoe een consument een forse korting krijgt op de prijs of zelfs het hele werk gratis. Het kan echt!
Alle afbouwbedrijven
aangesloten bij NOA
16 september 2025

De dienstenrichtlijn geldt ook voor aannemers

Werk je regelmatig voor consumenten, dan moet je dit artikel heel goed lezen. De Europese dienstenrichtlijn geldt namelijk ook voor aanneming van werk. In dit artikel neem ik je mee in de verplichtingen die je als ondernemer hebt in relatie tot consumenten en bespreek ik de belangrijkste elementen uit deze richtlijn.

De dienstenrichtlijn is gemaakt voor de gevallen waarin consumenten contracteren met ondernemers die bij ze aan de deur komen om iets te verkopen, of juist als er helemaal geen fysiek contact is geweest, zoals bij een aankoop via internet. Daarnaast zijn er ook regels opgesteld die in alle gevallen gelden, ongeacht de manier waarop de overeenkomst tot stand komt. Voor de goede orde: een overeenkomst komt tot stand als jouw aanbod (offerte) door de consument wordt geaccepteerd. Dat kan met een handtekening, maar ook als er via de app, mail of telefoon akkoord wordt gegeven. In alle gevallen waarin je bij een consument aan de slag gaat, is er een overeenkomst tot stand gekomen.

Algemene regels

In alle gevallen waarin je met een consument contracteert, moet je aan de volgende informatieplichten voldoen. Je bent verplicht om:

  • duidelijk te vermelden welke werkzaamheden je gaat uitvoeren (wat maak je);
  • duidelijk te vermelden wat je bedrijfsgegevens zijn (wie ben je);
  • de totaalprijs incl. btw te noemen en te vermelden hoe je tot deze prijs bent gekomen. Lukt dat echt niet, dan kun je volstaan met een berekening van wat er nog kan komen (totaalprijs/prijsberekening);
  • aan te geven hoe de consument moet betalen (wijze van betaling);
  • de aanvang van de werkzaamheden en de duur van de werkzaamheden (aanvang en tijdsduur) te vermelden;
  • eventuele garanties te benoemen (indien garantie van toepassing is).

Prijs

In de afbouw zie ik vooral een probleem als het gaat over de totaalprijs. Je bent verplicht om aan te geven wat de totaalprijs is inclusief btw en hoe je aan die prijs bent gekomen. Dus, per onderdeel zul je moeten aangeven wat de prijs is van dat onderdeel. Dat kan een vast bedrag zijn of een eenheidsprijs per m2. Als sprake is van werkzaamheden waar het nog niet duidelijk is hoeveel m2 er uitgevoerd moet worden, of als er zaken achteraf op nacalculatie moeten worden berekend, zit hier een risico aan. Je moet dan aangeven dat deze kosten verschuldigd kunnen zijn en hoe dat berekend wordt. Zorg daarom altijd dat je in dit soort gevallen in de offerte een berekeningsmethode opgeeft. Blijf met de consument communiceren zodra er meer duidelijkheid is over dat stukje van de prijs.

Komt er meerwerk bij, dan moet je de consument ook hierover van tevoren informeren en aangeven wat de meerkosten zullen zijn. Zorg dat je dit schriftelijk (e-mail of app mag ook) doet.

Uitvoeringstijd

Ook over de duur van de werkzaamheden wordt in de praktijk weinig gecommuniceerd. Dat moet dus wel. Geef duidelijk aan wat de planning is, laat weten als de planning niet gehaald kan worden en wat de reden daarvan is. Dan zijn er daarnaast nog een aantal extra verplichtingen als je een overeenkomst met een consument op afstand sluit, of als je een overeenkomst met de consument buiten de verkoopruimte aangaat.

Overeenkomsten op afstand

Er is sprake van een overeenkomst op afstand als de overeenkomst tot stand komt zonder dat de consument en de aannemer elkaar hebben ontmoet, dus zonder fysiek contact tussen beiden. De overeenkomst moet dan helemaal tot stand komen via bijvoorbeeld e-mail, internet of telefoon. Komt er bijvoorbeeld een vraag via werkspot bij je binnen, je maakt een offerte, stuurt die per e-mail toe en ontvangt deze ondertekend retour, dan is sprake van een overeenkomst op afstand.

Overeenkomst buiten de verkoopruimte

Er is sprake van een overeenkomst buiten de verkoopruimte als de overeenkomst tot stand komt tussen de aannemer en de consument, wanneer ze elkaar buiten de verkoopruimte (showroom) ontmoeten en ter plekke de overeenkomst opmaken en ondertekenen. Dit kan bijvoorbeeld als je naar de consument toe gaat, daar het werk bekijkt, direct een offerte opstelt, en deze digitaal of uitgeprint door de consument laat ondertekenen.

Ik verwacht dat dit laatste niet heel vaak voorkomt. Veelal zal het toch zo zijn dat je wel naar de consument toegaat, daar het werk bekijkt, maar dan vervolgens thuis de offerte opstelt, die aan de consument mailt en dat op basis daarvan de overeenkomst tot stand komt. Als dat zo is, spreken we niet van een overeenkomst buiten de verkoopruimte. 

Extra verplichtingen

Bij zowel een overeenkomst op afstand als buiten de verkoopruimte heb je een aantal extra verplichtingen. Je moet je e-mailadres en bedrijfsvestiging kenbaar maken en eventueel aangeven - als je niet voor jezelf optreedt - waar er klachten kunnen worden neergelegd. Daarnaast moet je aangeven hoe je met garantie en geschillen omgaat. Maar het belangrijkste in dit rijtje is dat je de consument moet wijzen op het herroepingsrecht.

Herroepingsrecht

Het herroepingsrecht is het recht van de consument om binnen 14 dagen na het sluiten van de overeenkomst deze te annuleren. Je kent dit waarschijnlijk wel van webwinkels waar je jouw aankoop binnen 14 dagen kosteloos kunt annuleren. Dat geldt dus ook als je een overeenkomst met een consument sluit, die tot stand komt op afstand of buiten de verkoopruimte. Je moet de consument hier op wijzen. Doe je dat niet, dan wordt deze termijn verlengd, tot maximaal een jaar.

Daarom is het heel belangrijk dat je je ervan bewust bent hoe de overeenkomst met de consument tot stand is gekomen en of je wel of niet verplicht bent om de consument te wijzen op het herroepingsrecht. Het is heel belangrijk dat je dit dan ook doet. Geldt het herroepingsrecht, dan doe je er verstandig aan om na het sluiten van de overeenkomst het werk niet binnen 14 dagen uit te voeren, maar pas nadat het herroepingsrecht is verstreken. Er is al jurisprudentie van een aannemer die een dakkapel had geplaatst. Hij had de consument niet op het herroepingsrecht gewezen. De consument komt daar na een tijdje achter en roept dat recht in. De dakkapel moet van de rechter blijven zitten, want die hoort nu bij het huis en de aanneemsom moest de aannemer terugbetalen. Dit is natuurlijk heel erg zuur en vooral een waarschuwing om dit dus niet te vergeten.

Consequenties niet voldoen aan de informatieverplichtingen

Voldoe je als aannemer niet aan één of meer van de genoemde informatieverplichtingen, dan kan er een sanctie worden opgelegd. Afhankelijk van de ernst van de schending kan door de rechter een sanctie van 20%-60% vermindering van de hoofdsom worden opgelegd. Daarom is het belangrijk om je altijd - ongeacht om wat voor overeenkomst het gaat - te houden aan de informatieverplichtingen. Als je niet voldaan hebt aan de informatieplichten omtrent bijvoorbeeld de prijs, dan kan er een korting worden opgelegd van de hoofdsom. In de jurisprudentie zie je hier veelal een aftrek van 25% langskomen. Als je niet voldoet aan de informatieplicht voor het meerwerk, kan dat betekenen dat er voor het meerwerk helemaal niets betaald hoeft te worden. Dit laatste vloeit niet alleen voort uit deze richtlijn, maar ook uit de overige regels voor aanneming van werk. Bespaar jezelf dus een hoop ellende en zorg ervoor dat je bij consumenten alle belangrijke informatie die je moet verstrekken in je offerte op een rijtje hebt staan.

Meest gestelde vragen dienstenrichtlijn

Als je als afbouwer een showroom hebt en consumenten komen daar bijvoorbeeld een vloer, aanrechtblad of stucwerk uitzoeken, dan wordt dat gezien als de verkoopruimte. Die ruimte is bedoeld om mensen te ontvangen, het werk te bespreken en een offerte op te stellen en te bespreken. Wordt de overeenkomst opgesteld en ondertekend op een andere plek dan de verkoopruimte, dan noemen we dat een overeenkomst die buiten de verkoopruimte tot stand is gekomen. 
Let op, want in veel gevallen zal het niet gaan om deze categorie. Ga je als afbouwer bij een potentiële klant op bezoek, neem je het werk op, MAAR maak je thuis een offerte die je vervolgens mailt, dan is er GEEN sprake van “buiten de verkoopruimte”. Er is alleen sprake van buiten de verkoopruimte als er ook direct een overeenkomst wordt gesloten.

We spreken van een overeenkomst op afstand als de overeenkomst tot stand komt (dus als offerte wordt gemaakt en het akkoord daarop wordt gegeven) zonder dat de ondernemer en de consument elkaar hebben ontmoet. Denk aan alle overeenkomsten die je kan sluiten via internet, werkspot, e-mails etc. 

Het herroepingsrecht is het recht van de consument om binnen 14 dagen na het sluiten van de overeenkomst de overeenkomst kosteloos te annuleren. De 14 dagen gaan niet eerder lopen dan dat je de consument daar schriftelijk op hebt gewezen.

Dit recht geldt alleen voor overeenkomsten die zijn gesloten “buiten de verkoopruimte” of voor overeenkomsten “op afstand”.

Het is verstandig om een standaardverwijzing in je offerte te plaatsen als je een overeenkomst op afstand of buiten de verkoopruimte sluit. Deze verwijzing zou kunnen zijn:

U kunt deze overeenkomst binnen 14 dagen na het sluiten van de overeenkomst zonder opgave van redenen kosteloos annuleren.

Het moet voor de consument volledig duidelijk zijn welke werkzaamheden er voor welke prijs worden uitgevoerd. Je moet daarom toelichten wat je precies gaat doen en wat de kosten daarvan zijn. Totale verbouwing voor € 20.000,- is dus helemaal fout. Staat er stucwerk € 2.000,-, dan valt al het stucwerk wat je gaat doen daaronder. Dus, omschrijf duidelijk wat je gaat doen, waar in de woning het is en - indien van toepassing - hoeveel m2 het is, wat het kost per m2 en wat het totaal is. Bijvoorbeeld 300 m2 X € 65,- per m2 = € 19.500,-. 

Er moet altijd een prijs incl. BTW worden gegeven! Staat er niets in over BTW, dan zal een rechter de prijs altijd in het voordeel van de consument incl. BTW berekenen. Geef je alleen een prijs excl. BTW dan voldoe je niet aan de vereisten, wat een boete kan opleveren (en waarschijnlijk word je prijs excl. dan incl. BTW).

Voor meerwerk gelden eigenlijk dezelfde algemene regels. Ook hiervoor geldt dus dat het voor de consument volledig helder moet zijn wat je gaat doen en wat het kost. Je moet goed communiceren en uitleggen wat het kost. Is het niet helemaal duidelijk, omdat het bijvoorbeeld afhangt van wat je tegenkomt, geef dan aan wat de berekeningsmethode is. Dat kan in uren, maar ook op basis van extra m2. Geef altijd aan wat de uurprijs of m2 prijs is. Als het kan, geef dan aan hoeveel uren/ m2 er waarschijnlijk bij zullen komen, zodat de consument weet waar hij aan toe is. Doe dit altijd schriftelijk (app mag ook).  

Een van de algemene regels is dat je moet aangeven wanneer je start en hoe lang de werkzaamheden duren. Het mooiste is als je kan zeggen: Ik start op 1 mei en het werk is klaar op 25 mei. Soms is dat nog niet duidelijk of weet je het niet precies. De startdatum zal over het algemeen wel duidelijk zijn, dus neem die dan op. Zet er altijd in hoe lang de werkzaamheden minimaal zullen duren. Werk met woorden als minimaal, circa, naar verwachting. Als er meerwerk bij komt, geef dan ook aan dat daardoor de werkzaamheden langer gaan duren en hoe veel meer dagen/weken je daarvoor nodig hebt.  

Deel dit artikel: